امروزه دیگر مهم نیست که برای ورود به بازار هنر و خرید و فروش آثار هنری، حتما یک هنرمند حرفه‌ای بوده و به اصول مسلط باشید؛ زیرا با ظهور تکنولوژی‌ها و راه‌های جدید برای ورود به بازار هنر، شما می‌توانید تنها با داشتن دانش سرمایهگذاری و معامله‌گری نیز از این بازار کسب درآمد کنید.
به همین دلیل، در این مقاله از بی‌تا آرت قصد داریم تا به بررسی انواع روش‌های سرمایهگذاری در بازار هنر و کسب درآمد از آن بپردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.
سرمایهگذاری در آثار هنری به چه معناست؟
به‌طور کلی، به فعالیتی که شما در آن یک اثر هنری را با شناخت و دانشی که دارید، در جهت افزایش ارزش آن اثر، سرمایهگذاری در آثار هنری می‌گویند. حال این سرمایهگذاری می‌تواند در اندازه‌ها، بازه‌های زمانی و انواع مختلفی انجام شود.
به عنوان مثال، بسیاری از افراد، یک اثر هنری را خریداری کرده و به مدت چند سال از آن در جهت افزایش ارزش آن اثر نگهداری می‌کنند که این موضوع، سرمایهگذاری بلندمدت روی آثار هنری نام دارد. در مقابل، بسیاری افراد، سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت را روی آثار هنری ترجیح می‌دهند و در بازه زمانی یک الی چند ماه اقدام به خرید و فروش و سرمایهگذاری روی آثار هنری می‌کنند.
علاوه بر این، امروزه انواع زیادی از آثار هنری در جهان وجود دارند و می‌توان گفت افراد برای سرمایهگذاری روی آثار هنری نسبت به گذشته، انتخاب‌های متعددی دارند. به بیان ساده‌تر، برخی می‌توانند سرمایهگذاری روی آثار هنری دیجیتال مانند توکن‌سازی آثار هنری را انتخاب کنند و برخی دیگر می‌توانند در بازار هنر سنتی فعالیت کنند که در بخش‌های بعدی، این انواعِ آثار هنری برای سرمایهگذاری را به‌طور دقیق‌تر بررسی خواهیم کرد.
چرا سرمایهگذاری در بازار هنر؟
شاید یکی از سوال‌های اصلی شما هنگام خواندنِ این مقاله، این باشد که چرا ما باید به‌جای سرمایهگذاری در سایر بازارهای مالی مانند بازار ارزهای دیجیتال، فارکس، بورس و غیره، بازار هنر را برای سرمایهگذاری انتخاب کنیم؟ باید گفت سرمایهگذاری در بازار هنر می‌تواند مزایای زیادی برای شما داشته باشد که در بخش زیر به برخی از اصلی‌ترینِ آن‌ها اشاره کرده‌ایم.
افزایش ارزش به دلیل کمیاب بودن
باید گفت بر خلافِ دارایی‌هایی مانند برخی از ارزهای دیجیتال که تعداد تقریبا نامحدودی دارند و ممکن است ارزش آن‌ها پس از سال‌ها نیز ثابت مانده و کمی افزایش رو به بالا داشته باشد، آثار هنری یکتایی بیشتری دارند و تعداد آن‌ها بسیار محدود است. این کمیاب بودن به آثار هنری این امکان را می‌دهد تا با افزایش تقاضا و گذر زمان، ارزش آن‌ها روز به روز افزایش یابد.
به همین دلیل نیز هست که کلکسیونرها خرید یک اثر هنری و نگهداری از آن به‌صورت سنتی به صورت بلندمدت (بازه زمانی یک تا پنج سال) را یکی از کمریسکترین روش‌های سرمایهگذاری در بازار هنر می‌شناسند و آن را توصیه می‌کنند. البته توجه داشته باشید که موضوعِ افزایش ارزش، در ارتباط با تمامی آثار هنری صدق نمی‌کنند و این افزایش ارزش مادی وقتی اتفاق می‌افتد که آن اثر از ارزش معنویِ خوبی نیز برخوردار باشد.
عدم وجود نوسانات قیمتی شدید
اگر شما هم در بازارهای مالی مانند ارز دیجیتال و یا فارکس فعالیت کرده باشید، می‌دانید که در هر لحظه باید منتظر نوسانات شدید قیمت باشید. مخصوصا در بازار ارزهای دیجیتال، این نوسانات به قدری شدید هستند که ممکن است در 5 دقیقه شاهد صعود یا نزول قیمت در بازه‌های 10 الی 20 درصدی باشید. این موضوع می‌تواند کمی شما را به عنوان یک سرمایه‌گذارِ جویای ثبات، آزار داده و ریسک سرمایهگذاری شما را افزایش دهد.
خبر خوب این است که خوشبختانه، نوسانات شدید قیمتی در ارتباط با بخش عمده‌ای از بازار هنر، صدق نمی‌کند و خبری از صعودها و نزول‌های چند ده درصدی در چند ساعت وجود ندارد. به عبارت دیگر، می‌توان سرمایهگذاری در بازار هنر را یک سرمایهگذاری با ریسک پایین‌تر و همچین ثبات بیشتر دانست.
عدم داشتن هم‌گرایی با تورم
شاید در سایر بازارهای مالی، با افزایش تورم، شاهد کاهش قیمت‌ها باشیم؛ اما آمارهای جمع‌آوری‌شده در سال‌های گذشته به ما نشان می‌دهند که آثار هنری چندان از تورم و سایر رویدادهای منفی اقتصادی پیروی نمی‌کنند. به عنوان مثال، در حراج بزرگ تهران که در دوران کرونا و رکود اقتصادی برگزار شد، بیش از 80 میلیارد تومان آثار هنری به فروش رسید.
روش‌های سرمایهگذاری در بازار هنر
همانطور که گفته شد، امروزه انواع زیادی از آثار هنری وجود دارند که می‌توانید سرمایهگذاری روی یک یا چند نوع از آن‌ها را انتخاب کنید. در این بخش به بررسی این انواع و روش‌های سرمایهگذاری روی آثار هنری خواهیم پرداخت.
سرمایهگذاری روی آثار هنرمندان با خرید مستقیم
یکی از کمریسکترین روش‌های سرمایهگذاری در بازار هنر، سرمایهگذاری روی آثار هنرمندان است. این روش می‌تواند از دو طریقِ خرید مستقیم یا شرکت در حراجی‌ها انجام شود. در این روش نیاز است تا شما پس از انجام تحقیقات و بودجه مورد نظر خود برای خرید، اثر هنری مورد نظر خود را انتخاب کرده و آن را خریداری کنید.
لازم به ذکر است که یکی از رایج‌ترین مراکز برای انتخاب و خرید یک اثر هنری، گالری‌ها هستند که می‌توانید با کمی جستجو، آن‌ها را در جاهای مختلفی از شهر پیدا کرده و به آن‌ها مراجعه کنید.
دقت داشته باشید که این روش، بیشتر مناسب افرادی است که قصد سرمایهگذاری بلندمدت روی آثار هنری را دارند و شاید نتوان از طریق خرید و فروش این آثار در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت، نتیجه خوبی را کسب کرد.
شرکت در حراجی‌ها
شرکت در حراجی‌ها، یکی دیگر از روش‌هایی است که می‌توانید آثار هنری هنرمندان را خریداری کنید. البته علاوه‌بر خرید، در حراجی‌ها شما می‌توانید آثار هنری که خود در اختیار دارید نیز به مزایده بگذارید و از فروش آن سود کسب کنید.
به‌طور کلی، فرایند خرید و فروش آثار هنری در حراجی‌هایی مانند حراج تهران، به این صورت است که تعدادی از آثار هنری از هنرمندان مختلف به شرکت‌کنندگان نمایش داده شده و به مزایده گذاشته می‌شود. سپس آثار به هر شخصی که بالاترین قیمت را برای خرید آن‌ها پیشنهاد دهد، فروخته خواهند شد.
خرید و فروش nft (اثر هنر دیجیتال)
خوشبختانه به لطف تکنولوژی، امروزه می‌تواند آثار هنری را به‌طور غیر فیزیکی نیز خرید و فروش کرده و روی آن‌ها سرمایهگذاری کنید. NFT مخفف عبارت Non-fungible token و در فارسی به معنای توکن غیرقابل معاوضه است.
معمولا ان‌اف‌تی‌ها به‌صورت فایل‌های تصویری، صوتی و یا ویدیویی در مارکت‌پلیس‌های مختص به خرید و فروش NFT معامله می‌شوند که در این فایل‌ها، آثار هنری مانند نقاشی‌های دیجیتال، نقش بسیار پررنگی دارند. البته خودِ آثار به تنهایی در قالب NFT به خرید و فروش نمی‌رسند، بلکه این مالکیت آثار است که خرید و فروش می‌شود.
نکته‌ای که در ارتباط با NFTها وجود دارد این است که شما در این بازار، امکان خرید آثار هنری با بودجه‌های کمتری در مقایسه با شرکت در حراجی‌ها دارید و می‌توانید در عرض چند دقیقه و بدون نیاز به حضور، این کار را انجام دهید.
علاوه بر این، بر خلافِ سرمایهگذاری روی آثار هنری فیزیکی، شما این امکان را دارید تا آثار هنری را که در قالب NFT هستند، در بازه‌های کوتاه‌مدت خرید و فروش کنید و به عبارتی، سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت روی آن‌ها داشته باشید.
سرمایهگذاری در آثار هنری در قالب توکن
این روش از سرمایهگذاری در آثار هنری نیز، تقریبا شبیه روش قبلی (سرمایهگذاری روی آثار هنری از طریق خرید و فروش NFT) است. خوشبختانه هم‌اکنون شرکت‌هایی در خارج از کشور و در داخل ایران، فرایند تبدیل کردن آثار هنری به توکن‌های همسان را انجام می‌دهند. یکی از این شرکت‌ها بی‌تا آرت بوده که فعالیت خود را در ایران پیش می‌برد.
بی‌تا آرت ابتدا یک اثر هنری واقعی را به NFT و سپس به توکن‌های همسان 100 هزار تومانی تبدیل میکند و به شما این امکان را می‌دهد تا با هر بودجه‌ای که دارید، سرمایهگذاری خود را در بازار هنر آغاز کنید. به عبارت دیگر، با استفاده از این روش، این امکان برای شما ایجاد می‌شود تا بتوانید بخشی از یک اثر هنری را با بودجه‌ای کمتر خریداری کنید.
نکاتی برای سرمایهگذاری موفق در بازار هنر
سرمایهگذاری در بازار هنر نیز مانند هر بازار دیگری، نیازمند در نظر گرفتن برخی نکات و اصولی دارد که در این بخش به این نکات اشاره خواهیم کرد.
یک هدف برای خود تعیین کنید
پیش از سرمایهگذاری در بازار هنر، ابتدا نیاز است تا هدف خود را از این کار مشخص کنید. ممکن است وقتی به این موضوع فکر می‌کنید، در برخی از مواقع، هدفی از انجام این کار نداشته و صرفا بر اساس کنجکاوی به فکر انجام آن افتاده باشید که در این صورت باید کمی در ارتباط با تصمیم خود بیشتر فکر کنید.
به بیان دیگر، باید مشخص کنید که بر اساس علاقه قصد سرمایهگذاری در این بازار را دارید یا برای کسب سود؟ در حالت مطلوب، باید هر دوی این موارد در اهداف شما وجود داشته باشد.
تحقیقات اولیه انجام دهید
می‌توان بازار هنر را به یک اقیانوس پهناور تشبیه کرد که از دور می‌تواند بسیار زیبا و جذاب باشد؛ اما وقتی بدون داشتن مهارت شنا وارد آن می‌شوید، خطرات زیادی شما را تهدید خواهند کرد. به همین دلیل، بهتر است تا برای افزایش امنیت سرمایه خود در این بازار، در ارتباط با نوع، سبک، ویژگی‌ها و … آثار هنری مورد نظر خود تحقیق و مطالعه کنید.
در این مسیر، بهترین راه برای تحقیق، کمک گرفتن و مشورت با یک متخصص و یا کارشناسان مجموعه بی‌تا از تجربیات آن‌ها استفاده کنید.
برای بودجه خود برنامه‌ریزی کنید
یکی از خطرناک‌ترین کارها برای سرمایهگذاری در بازار هنر، ورود به این بازار با بودجه نامشخص است. معمولا افراد به دلیل اینکه فکر می‌کنند بدون مشخص کردن بودجه خود، می‌توانند تنوع بیشتری در انتخاب آثار داشته باشند، از مشخص کردن بودجه دوری می‌کنند که این کار به شدت اشتباه است!
شما باید پیش از ورود به بازار هنر و پس از انجام تحقیقات اولیه، بودجه خود را برای این کار مشخص کنید و بر همین اساس نیز تصمیم بگیرید که باید با چه روشی و روی کدام آثار سرمایهگذاری خود را انجام دهید.
آیا سرمایهگذاری در آثار هنری سودده است؟
با بررسی روش‌ها و نکات سرمایهگذاری در آثار هنری،این اطمینان وجود دارد که اصل سرمایه در بازار هنر به دلیل پشتوانه آثار هنری همیشه محفوظ است و ارزش پول در این بازار هیچ‌گاه کاسته نمی‌شود.
حال در این بازار، افرادی که سود کسب می‌کنند، کسانی هستند که هدف مشخص، شناخت و دانش بالایی نسبت به هنر دارند. به همین دلیل، در ارتباط با سودده بودنِ بازار هنر نمی‌توان به‌طور قطعی نظر مثبت داد تنها تضمین پلتفرم بی‌تا این است که از اصل سرمایه شما حفاظت میکند و با خیال راحت می‌توانید وارد این بازار شوید و سرمایهگذاری در بازار هنر را تجربه کنید. در پلتفرم بی‌تا تنها با ۱۰۰ هزار تومان هم می‌توانید وارد این بازار شوید.
با مراجعه به تاریخچه آثاری که در بی‌تا توکن سازی شده‌اند، روند رشد و سود را ملاحظه بفرمایید:
تاریخچه آثاری که در پلتفرم بی‌تا توکن سازی شده‌اند.
سوالات متداول
1- سرمایهگذاری آثار هنری به چه معناست؟ سرمایهگذاری در آثار هنری به معنای خرید یک یا چند اثر هنری و نگهداری از آن در جهت افزایش ارزشِ آن اثر و سپس کسب سود است.
2- آیا سرمایهگذاری در آثار هنری سودده است؟ اگر شما دانش و تخصص لازم برای فعالیت در این زمینه را داشته باشید، این بازار می‌تواند سودهای بزرگی برای شما داشته باشد.
