NFT چیست؟ پیشرفت صنعت بلاکچین تنها ظهور و محبوبیت ارزهای دیجیتال را به همراه نداشت و راه‌های بسیار زیاد دیگری را نیز برای کسب درآمد افراد باز کرد. یکی از راه‌‌ها NFT است که در حال حاضر، مورد استقبال افراد زیادی که به هرگونه‌‌ای با فضای بلاکچین و دنیای توکن‌های غیرمتمرکز ارتباط دارند، قرار گرفته است.
به همین دلیل، در این مقاله از بی‌تا آرت قصد داریم تا به بررسی مفهوم NFT، ویژگی‌ها و انواع آن و همچنین، نحوه خرید و فروش NFT بپردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.
NFT یا Non-Fungible Token چیست؟
عبارت NFT مخفف Non-Fungible Token و در زبان فارسی به معنای توکن‌های غیرقابل تعویض است. به زبان ساده‌تر، ان‌اف‌تی‌ها شامل توکن‌های خاصی هستند که ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند و تکثیر نمی‌شوند. معمولا شما می‌توانید این توکن‌های غیرقابل تعویض را در قالب فایل‌های تصویری، ویدیویی، نقاشی‌های دیجیتال و غیره مشاهده کنید. برای این کار کافی است تا به مارکت‌پلیس‌های NFT مانند Open SEA مراجعه کنید تا با انبوهی از ان‌اف‌تی‌های گوناگون مواجه شوید.
سوالی که در اینجا ممکن است برای شما ایجاد شود این است که وقتی ما می‌توانیم فایل تصویری یک NFT را در بستر وب مشاهده کنیم و به راحتی آن تصویر یا فایل ویدیویی را ذخیره کنیم، چرا آن فایل در قالب NFT بعضا بیش از 1 میلیون دلار ارزش دارد؟ در پاسخ باید گفت چیزی که در حال حاضر NFT را نسبت به یک فایل تصویری ساده متمایز میکند، مالکیت منحصربه‌فرد است. لازم به ذکر است که این مالکیت منحصربه‌فرد با استفاده از تنظیم یک قرارداد هوشمند با استفاده از پلتفرم‌های متن‌بازِ موجود و مناسب برای این کار ایجاد می‌شود.
به عنوان مثال، ممکن است شما بتوانید در خیابان از صدها خودرو، عکس و فیلم تهیه کنید و یا حتی خودروی دوست خود را به خانه ببرید و از آن استفاده کنید، اما همچنان مالکیت رسمی این خودرو متعلق به شخص دیگری است و تنها آن شخص قادر به انتقال مالکیت و فروش آن خودرو خواهد بود.
البته فرقی که NFT با دارایی‌های فیزیکی مانند خودرو دارد این است که شاید یک خودرو بتواند مورد آسیب یا دزدی قرار بگیرد، اما این موضوع در ارتباط با NFT که یک دارایی دیجیتالی محسوب می‌شود صدق نمی‌کند و مادامی که شما مالک یک NFT هستید، هیچ چیز امنیت دارایی شما را تهدید نمی‌کند. در بخش‌های بعدی بیشتر به بررسی ویژگی‌های NFT خواهیم پرداخت.
تفاوت NFT با ارزهای دیجیتال
همانطور که گفته شد، NFT مخفف Non-Fungible Token و به معنای توکن‌های غیرقابل تعویض است. مشخصا که وقتی حرف از توکن‌های غیرقابل تعویض می‌شود، توکن‌های قابل تعویض یا Fungible نیز داریم که همان ارزهای دیجیتال را شامل میشوند.
در یک جمله، قابل تعویض بودن یک توکن یعنی از آن توکن چندین نمونه با خصوصیات و ارزش یکسان وجود داشته باشد. به عنوان مثال، بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال موجود در بازار توکن‌های قابل تعویض به شمار می‌روند که تعداد آن‌ها به بیش از صدها هزار توکن می‌رسد.
به زبان ساده، هم‌اکنون ممکن است شما در کیف پول خود یک بیت‌کوین داشته باشید و دوست شما نیز همین مقدار بیت‌کوین را داشته باشد. در این صورت، ارزش بیت‌کوینی که شما و دوستتان دارید، با یکدیگر هیچ تفاوتی ندارد و شما در حال نگهداری دو دارایی با ارزش و خصوصیات یکسان هستید.
این در حالی است که اگر شما به‌جای بیت‌کوین، NFT نگهداری می‌کردید، اوضاع کمی فرق می‌کرد و دارایی‌های شما و دوستتان قطعا از لحاظ خصوصیات و ارزش با یکدیگر تفاوت داشتند و منحصربه‌فرد بودند.
همچنین توجه داشته باشید که این موضوع در دنیای فیزیکی و غیر دیجیتال نیز صدق میکند. به عنوان مثال در دنیای واقعی، می‌توانیم یک اثر هنری فیزیکی مانند نقاشی مونالیزا را یک دارایی غیرقابل تعویض بدانیم و دلار یا پول رسمی هر کشوری را یک دارایی قابل تعویض.
نحوه کار NFT به زبان ساده
همانطور که اشاره شد، نحوه کار ان‌اف‌تی‌ها، کاملاً به فضای بلاکچین مرتبط است. همچنین، معمولاً بیشتر NFTها در بلاکچین اتریوم طراحی میشوند. باید گفت NFT نیز مانند ارزهای دیجیتال که همان توکن‌های قابل تعویض هستند، به‌صورت رمزنگاری‌شده و با استفاده از قراردادهای هوشمند در بستر بلاکچین طراحی شده و یک هویت غیرمتمرکز پیدا می‌کنند. تنها فرق آن‌ها با ارزهای دیجیتال غیرقابل تعویض و منحصربه‌فرد بودن است.
ویژگی‌های اصلی NFTها
ان‌اف‌تی‌ها دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی هستند و اگر می‌خواهید در این زمینه به‌صورت جدی فعالیت کنید، بهتر است که این ویژگی‌ها را به خوبی بشناسید. در این بخش برخی از اصلی‌ترین ویژگی‌های NFTها را بررسی خواهیم کرد.
کمیاب بودن
یکی از اصلی‌ترین دلایلی که یک NFT را برای خرید جذاب کرده و آن را با ارزش میکند، کمیاب بودنِ آن است. به عبارت دیگر، برخی از NFTها به دلیل محدودیت تعدادی که توسط توسعه‌دهندگان آن‌ها ایجاد می‌شود، به مرور زمان کمیاب خواهند شد و همین موضوع باعث افزایش شدید قیمت آن‌ها در بازار می‌شود.
مالکیت + امنیت بالا
همانطور که در مثال خودرو متوجه شدید، با خرید یک NFT، شما مالکیت انحصاری آن را در فضای بلاکچین در اختیار دارید و هیچکس به جز خود شما نمی‌تواند این مالکیت را تغییر داده و آن NFT را به کسی بفروشد. در این باب، می‌توانیم بگوییم چیزی که به یک NFT ارزش می‌بخشد، نه‌تنها خود اثر بلکه مالکیت آن است.
غیرقابل تقسیم
همانطور که از نام ان‌اف‌تی‌ها پیداست، عموما این توکن‌ها قابل تقسیم به بخش‌های کوچک‌تر نیستند و یکتایی یکی از ویژگی‌های اصلی NFTها است. به عبارتی، برخلاف بیت‌کوین که شما می‌توانید با هر بودجه‌ای که دارید بخشی از آن را خریداری کنید، این موضوع در رابطه با NFTها صدق نمی‌کند.
قابلیت انتقال و خرید و فروش
همانند ارزهای دیجیتال، افرادی که مالکیت یک NFT را دارند، می‌توانند این مالکیت را به‌راحتی انتقال دهند و دارایی خود را خرید و فروش کنند. این موضوع راه را برای سرمایه‌گذاران و معامله‌گران نیز باز کرده و امروزه در بازار NFT افرادی که دیدی از آثار هنری نیز ندارند، مشغول فعالیت و کسب درآمد هستند.
انواع نمونه‌های NFT
می‌توان گفت NFTها، همان دارایی‌های لوکس و یکتایی هستند که در فضای دیجیتال ارائه میشوند و نسخه فیزیکی ندارند. حال این دارایی‌ها شامل فرمت‌های مختلفی هستند که در بخش زیر بیان شده‌اند:
- فایل‌های تصویری (تصاویر ترند روز یا تصاویر آثار هنری)
- فایل‌های ویدیویی
- گیف‌های متحرک (تصاویر متحرک بدون صدا)
- آثار هنری (مانند تصاویر آثار هنری یا نقاشی‌های دیجیتال)
- فایل‌های صوتی و موسیقی
- کلکسیون‌ها (مجموعه NFTهای مرتبط که در قالب یک پکیج ارائه میشوند)
چرا NFTها با ارزش هستند؟
در بخش ویژگی‌های NFT، توضیح دادیم که کمیاب بودن، یکی از ویژگی‌های اصلی توکن‌های غیرقابل تعویض یا همان NFTها است. همین موضوع نیز باعث ایجاد ارزش بالا در NFTها می‌شود. به بیان ساده‌تر، طلا نوعی فلز است و در جهان انواع مختلفی از فلزها با ارزش‌های مختلف وجود دارند، اما چرا طلا یکی از گران‌ترین فلزها در جهان است و افراد هر ساله مقداری از دارایی خود را برای سرمایه‌گذاری به طلا تبدیل می‌کنند؟ زیرا طلا فلزی کمیاب به شمار می‌رود.
ماجرا در رابطه با NFTها نیز به همین صورت است و هر چقدر که تعداد یک NFT محدودتر باشد، ارزش آن نیز به مرور زمان و با افزایش تقاضا، بیشتر می‌شود.
نحوه ارزش‌گذاری NFT
یکی از پرتکرارترین سوالاتی که در رابطه با NFTها توسط افراد پرسیده می‌شود این است که قیمت این توکن‌ها چگونه تعیین می‌شود؟ باید بدانید که هر NFT توسعه‌دهنده خود را دارد و وقتی شخصی به عنوان توسعه‌دهنده، یک NFT را می‌سازد و به بازار عرضه میکند، می‌تواند قیمت آن را نیز خودش تعیین کند. یعنی شما به عنوان سازنده یک NFT، می‌توانید هر قیمتی را که دوست داشتید برای آن تعیین کنید.
درست است که شما پس از ساخت یک NFT می‌توانید قیمتی مانند یک میلیون دلار را برای آن تعیین کنید، اما آیا پس از تعیین قیمت، دارایی شما یک میلیون دلار ارزش دارد؟ پاسخ به این سوال خیر است و ارزش‌گذاری NFT نیز به همین سادگی نیست.
ممکن است شما برای یکی از NFTهای خود، به محض ساخته شدن، یک قیمت بالا را تعیین کنید، اما تا آن NFT تقاضایی برای خرید نداشته باشد، در واقع ارزش NFT شما کاذب است. علاوه بر این، معمولا خرید و فروش NFT در بیشتر پلتفرم‌های آنلاین به‌صورت مزایده‌ای صورت می‌گیرد و در آخر، فردی که بهترین قیمت را برای یک NFT پیشنهاد دهد، مالک آن خواهد شد؛ لذا اگر شما قیمت NFT خود را معادل 1 میلیون دلار قرار دهید، اما تقاضاهای زیادی برای خرید آن در قیمت‌های هزار تا 1500 دلار ثبت شده باشد، می‌توان ارزش NFT شما را نیز در حدود هزار الی 1500 دلار در نظر گرفت.
در نتیجه ما می‌توانیم ارزش یک NFT را بر اساس تقاضاهای خریدی که در محدوده‌های مشخص قیمتی برای آن وجود دارد، متوجه شویم.
چگونه NFT خرید و فروش کنیم؟
همانطور که گفته شد، امروزه مارکت‌پلیس‌های آنلاین زیادی وجود دارند که می‌توانید با ثبت‌نام در آن‌ها در عرض چند دقیقه، به خرید و فروش NFT بپردازید. فرایند خرید و فروش NFT در این مارکت‌پلیس‌ها بسیار ساده است و برای این کار، تنها کافی است که مراحل زیر را به ترتیب طی کنید:
- ثبت‌نام در سایت (با ایمیل و …)
- ساخت یک NFT (اگر تنها قصد خرید و فروش ندارید)
- شارژ حساب با واریز به‌صورت ارز دیجیتال (اگر قصد خرید NFT دارید)
در حال حاضر، یکی از محبوب‌ترین مارکت‌پلیس‌های خرید و فروش NFT، پلتفرم OpenSea است که در بخش‌های بعدی به بررسی نحوه خرید و فروش و ساخت NFT در آن می‌پردازیم:
- مرحله اول: ابتدا آدرس https://opensea.io/ را در مرورگر خود جستجو کرده و پس از ورود به سایت، از منوی بالایی، روی گزینه login یا create همانند تصویر زیر کلیک کنید:
- مرحله دوم: در این مرحله، یک صفحه مانند تصویر زیر برای شما باز می‌شود و از شما می‌خواهد ایمیل خود را وارد کرده و یک کیف پول ارز دیجیتال را برای انجام تراکنش‌ها، به پلتفرم متصل کنید که باید این کارها را انجام دهید.
- مرحله سوم: پس از ورود می‌توانید با گشت‌‌وگذار در سایت و انتخاب ان‌اف‌تی مورد نظر خود، همانطور که در تصویر زیر مشخص است، خرید خود را انجام دهید:
علاوه بر این، با کلیک بر روی گزینه create پس از ورود به سایت، آپلود فایل NFT مورد نظر، تعیین قیمت، پرداخت کارمزد شبکه و سپس عرضه آن به بازار، ان‌اف‌تی خود را ساخته و به فروش برسانید. لازم به ذکر است که این فعالیت در پلتفرم‌های دیگر نیز مشابه همین مراحلی است که در OpenSees طی می‌کنید.
نظر هنرمندان در رابطه با NFT
مشخص است که با ظهور و افزایش محبوبیت NFT در جهان، دست هنرمندان برای فروش آثار هنری و به‌طور کلی، فعالیت در بازار هنر بسیار بازتر شده و امروزه هنرمندان می‌توانند علاوه بر فروش آثار خود به‌صورت فیزیکی، آن‌ها را به‌صورت دیجیتالی نیز در عرض چند دقیقه و بسیار آسان‌تر به فروش برسانند.
علاوه بر این، می‌توان گفت بخش زیادی از بازار NFT در انحصار هنر و آثار هنری است و به همین دلیل، هنرمندان و متخصصان زیادی در ارتباط با این صنعت، نظرات ارزشمندی را ارائه کرده‌اند. در بخش زیر به برخی از مهم‌ترین نظرات هنرمندان در رابطه با NFT اشاره خواهیم کرد.
نظر بن لوییس در ارتباط با NFTها
بن لوئیس نویسنده کتاب آخرین لئوناردو، هنرشناس و فیلم‌ساز معروف، در رابطه با ان‌اف‌تی‌ها کمی منفی‌نگر است و نظر خود را اینگونه بیان میکند:
من به NFTها مشکوک هستم؛ زیرا در کل معلوم نیست که چه کسی این دارایی‌ها را می‌خرد.
نظر گروه بچ در رابطه با NFTها
گروه بچ، گروهی از هنرمندان سورئال را شامل می‌شود که با استفاده از تصاویر انتزاعی و سه‌بعدی، نظر خود را در رابطه با فضای مجازی و جامعه به عموم ارائه می‌کنند. برخلافِ بن لوییس، این گروه در ارتباط با ان‌اف‌تی‌ها نظر مثبتی دارند که در بخش زیر آن را مشاهده می‌کنید:
به‌طور کلی، NFTها برای هنرمندان و دنیای هنر، دسترسی بیشتری را ایجاد می‌کنند و به افراد این امکان را می‌دهد تا آثار هنری خود را به‌صورت جهانی در معرض دیدِ عموم قرار دهند.
نظر مارک دنیس در رابطه با NFTها
مارک دنیس یک هنرمند واقع‌گرای آمریکایی است که مانند گروه بچ در رابطه با NFTها نظر مثبتی دارد. او نظر خود را در رابطه با NFTها اینگونه ارائه می‌دهد:
می‌توان از NFTها به عنوان جلوه‌گر دنیای هنر نام برد. NFTها برای من به چالشی جذاب به شمار می‌روند و سبب شدند تا من به آثار و فعالیت خود، به خلاقانه‌ترین شکل ممکن نگاه کنم.
نظر جولین سپیر در رابطه با NFT
جولین سپیر یک نقاش و دکوراتور آلمانی است که همزمان با اینکه برخی از آثار خود را به‌صورت NFT به فروش رسانده است، اما نسبت به این صنعت دید منفی دارد و نظر خود را اینگونه بیان میکند:
NFT یک حباب است که به زودی شاهد انفجار آن هستیم. علاوه بر این، NFT سبب افزایش مصرف انرژی و گازهای گلخانه‌ای می‌شود که تهدیدی برای محیط زیست است.
آیا فعالیت در NFT سودآور است؟
در این مقاله از بی‌تا آرت، با بررسی مفهوم NFT، ویژگی‌ها و نحوه خرید و فروش آن همراه شما بودیم. لازم به ذکر است که همزمان با اینکه فعالیت در بازار NFT می‌تواند برای شما سودآور باشد، پتانسیل از بین بردنِ سرمایه شما را نیز دارد.
زیرا مانند هر بازار دیگری از جمله فارکس، ارز دیجیتال و غیره، فعالیت در بازار NFT نیز نیازمند شناخت عمیق آن و داشتن دانش مناسب است. به همین دلیل، اگر قصد فعالیت در این زمینه را دارید، بهتر است که ابتدا دانش لازم را کسب کنید و بدون آگاهی وارد این حوزه نشوید. در غیر این صورت، ممکن است این کار به ضرر شما تمام شود.
